STEM box: sản phẩm AI giúp giáo viên trở lại đúng với phần nhân văn nhất của nghề dạy học

Trong bối cảnh AI đang tác động mạnh mẽ lên giáo dục, không ít người lo ngại công nghệ sẽ khiến lớp học trở nên lạnh lẽo, thiếu đi sự tương tác giữa thầy và trò. Thế nhưng, với cô Nguyễn Thị Huyền, giáo viên Tin học của Trường Quốc tế UKA Hạ Long, AI lại mở ra một hướng tiếp cận hoàn toàn khác: AI không thay thế giáo viên, mà trao lại cho họ điều quý nhất - thời gian để thấu hiểu và truyền cảm hứng cho học sinh.

Nhiều năm đứng lớp, cô Huyền nhận thấy giáo viên đang dành quá nhiều thời gian cho công việc hành chính và những nhiệm vụ lặp lại như soạn giáo án, tạo đề kiểm tra hay chuẩn bị tài liệu. Những việc này tiêu tốn năng lượng, khiến thời gian tương tác với học sinh - phần quan trọng nhất của nghề dạy học, bị thu hẹp đáng kể. Từ trăn trở đó, cô tự hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra nếu công nghệ có thể giúp giáo viên bớt gánh nặng để quay về với đúng vai trò cốt lõi của mình?”

“Ánh sáng mới” giúp nghề giáo trở nên nhân văn hơn

Câu hỏi ấy đã dẫn cô đến việc phát triển STEM BOX, một “hộp công cụ AI” được xây dựng nhằm tự động hóa các phần việc kỹ thuật, trả lại cho giáo viên khoảng không gian sáng tạo và kết nối với học sinh.

Không chỉ tạo ra thay đổi tích cực trong lớp học của mình, STEM BOX còn xuất sắc vượt qua hơn 7.700 bài dự thi, góp mặt trong Top 100 Giải thưởng Tiên phong Ứng dụng AI trong Giáo dục Việt Nam 2025. Cuộc thi do Bộ Giáo dục & Đào tạo chủ trì, phối hợp cùng Đại học RMIT Việt Nam tổ chức, nhằm tôn vinh những sáng kiến AI xuất sắc có tác động thiết thực đến hoạt động dạy và học trong kỷ nguyên số.

Với STEM BOX, cô Huyền mong muốn AI trở thành một “trợ lý thầm lặng”, đảm nhiệm những phần việc tốn thời gian như xây dựng giáo án theo chuẩn Bộ, gợi ý thí nghiệm, chuẩn bị đề kiểm tra hay rubric đánh giá. Khi AI giải quyết những khâu lặp lại, giáo viên sẽ có nhiều thời gian hơn để quan sát học sinh, thấu hiểu từng cá tính và tạo ra những giờ học giàu cảm hứng - điều mà không một thuật toán nào có thể làm thay.

Hành trình “thuần hóa AI” đến khoảnh khắc được vinh danh

Quá trình phát triển STEM BOX không hề dễ dàng. Theo cô Huyền, thử thách lớn nhất không phải nằm ở kỹ thuật mà ở việc “thuần hóa AI”: làm sao để AI hiểu đúng tinh thần giáo dục Việt Nam, sử dụng ngôn ngữ gần gũi và tạo ra bài giảng mang tính truyền cảm hứng chứ không máy móc. Cô đã phải thử nghiệm và điều chỉnh hàng loạt câu lệnh (prompt) để đạt được chất lượng mong muốn.

Khoảnh khắc khiến cô xúc động nhất là khi bản giáo án STEM đầu tiên được tạo ra từ một chủ đề trong sách giáo khoa - dấu mốc cho thấy sản phẩm của mình thực sự khả thi và hữu ích. Và khi STEM BOX chính thức có tên trong Top 100 Giải thưởng Tiên phong Ứng dụng AI trong Giáo dục Việt Nam 2025, đó không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn là sự khích lệ dành cho những giáo viên dám đổi mới trong thời đại AI.

Nhắc đến quan điểm về tác động của AI đối với giáo dục, cô Huyền cho rằng: AI không phải mối đe dọa, mà là công cụ giúp người thầy quay trở lại với phần nhân văn nhất của nghề. Khi không còn bị cuốn vào áp lực giấy tờ, giáo viên có thêm thời gian để thấu cảm, để trò chuyện, để truyền cảm hứng và bồi đắp giá trị sống cho học sinh.

Từ hành trình xây dựng STEM BOX, cô Huyền rút ra rằng một ý tưởng rõ ràng kết hợp với công cụ phù hợp có thể tạo ra sức mạnh đột phá. “Bất kỳ giáo viên nào, nếu đủ tâm huyết và sẵn sàng học hỏi, đều có thể tạo ra sản phẩm công nghệ có giá trị thực tiễn,” cô chia sẻ.

Với học sinh, cô mong các em hiểu rằng học tập trong thời đại AI không còn là việc ghi nhớ, mà là khả năng đặt câu hỏi đúng, tìm kiếm thông tin và sáng tạo ra giá trị mới từ những kiến thức đó. Nếu một ngày nào đó học trò nhớ về cô, cô hy vọng mình sẽ được nhắc đến bằng ba từ: truyền cảm hứng - sáng tạo - đồng hành.

Câu chuyện của cô Nguyễn Thị Huyền cho thấy rằng giáo viên có thể trở thành những người tiên phong trong đổi mới giáo dục. STEM BOX, hơn cả một sản phẩm AI, là lời khẳng định rằng công nghệ chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó giúp người thầy trở lại với giá trị cốt lõi nhất của nghề: gieo cảm hứng, nuôi dưỡng hiểu biết và đồng hành cùng học sinh trên hành trình trưởng thành.

Ban Đối ngoại - Truyền thông NHG